مجموعه پیامها و نامههای امام خمینی (ره) در سال پایانی عمر بابرکت ایشان ترسیمکننده دغدغههای آن عزیز سفرکرده نسبت به آینده انقلاب اسلامی است و در واقع باید این متون را مکمل وصیتنامه امام تلقی کرد. در میان این پیامها، پیامی که خطاب به روحانیت و حوزههای علمیه در اسفند ۱۳۶۷ صادر کردند و به «منشور روحانیت» معروف شد، جایگاه ویژهای در شناخت اندیشه سیاسی و سیره حکمرانی امام (ره) داشته و دارد. در سالگرد صدور این پیام اشارهای گذرا بر گزیدههایی از آن برای امروز ما خالی از فایده نیست. در فضایی که متأثر از پارهای اظهارنظرهایی است که برخی سیاسیون در خصوص کارنامه دهساله انقلاب اسلامی مطرح کرده بودند، امام امت (ره) این پیام را صادر و دو دغدغه اصلی خود برای آینده نظام را مطرح میکنند: «تجدیدنظرطلبی در دهه آتی» و «کارآمدی نظام فقاهتی». یکی از برجستهترین گلایهمندیهای امام در این پیام از لحن ملامتگرانی است که کل خدمات و دستاوردهای انقلاب اسلامی را نادیده میگیرند. ایشان با پذیرش امکان نقد عملکردها و مدیریتها تذکر میدهند که «ولی لحن و تعابیر نباید افکار جامعه و آیندگان را از مسیر شناخت دشمنان واقعی و ابرقدرتها که همه مشکلات و نارساییها از آنان سرچشمه گرفته است، بهطرف مسائل فرعی منحرف کند.» ایشان با تأسف از تحلیلهای غلطی که در خصوص جنگ ارائه میشد و اظهارات «آنهایی که خیال میکنند، چون ما در جبهه به آرمان نهایی نرسیدهایم، پس شهادت و رشادت و ایثار و ازخودگذشتگی و صلابت بیفایده است» با صراحت بیان میکنند «ما در جنگ برای یکلحظه هم نادم و پشیمان از عملکرد خود نیستیم». امام در خصوص بازگشت ایرانیان فراری و «عفو» ضدانقلاب نیز میفرمایند «آغوش کشور و انقلاب همیشه ب, ...ادامه مطلب